Κοινωνικοποίηση στο σχολείο

Ένα ακόμη καλοκαίρι έφτασε στο τέλος του και η έναρξη της σχολικής χρονιάς δεν αργεί. Οι μαθητές και οι μαθήτριες ετοιμάζονται μετά το πέρας των καλοκαιρινών τους διακοπών να ξαναμπούν στις σχολικές αίθουσες, όπου θα έχουν την ευκαιρία να λάβουν πολύτιμες γνώσεις, να καλλιεργήσουν το πνεύμα, τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητές τους, αλλά και να αναπτύξουν κριτική σκέψη και αντίληψη συλλογικής προσπάθειας και συνεργασίας.

Εξίσου σημαντική με τη γνωστική ανάπτυξη, είναι η ένταξη του παιδιού στο κοινωνικό σύνολο και η από μέρους του αποδοχή των κανόνων που διέπουν το σχολικό πλαίσιο. Η κοινωνικοποίηση των μαθητών, η ικανότητά τους δηλαδή να ρυθμίζουν τη συμπεριφορά τους έναντι των άλλων ανηλίκων της συμβιωτικής ομάδας και των ενηλίκων προσώπων του περιβάλλοντός τους, διαδραματίζει πολυσήμαντο ρόλο στη διατήρηση της καλής ψυχικής τους υγείας.

Μέσω της αλληλεπίδρασης των μαθητών με το σχολικό περιβάλλον διαμορφώνεται η προσωπική και κοινωνική τους ταυτότητα. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους, τα παιδιά καλούνται να αναλάβουν ευθύνες και έρχονται αντιμέτωπα με νέους κανόνες, αξίες, στάσεις, αντιλήψεις, υποχρεώσεις και πρακτικές. Όπως είναι αναμενόμενο, δεν παρουσιάζουν όλα τα παιδιά τις ίδιες συμπεριφορικές αντιδράσεις. Ορισμένες φορές οι μαθητές δυσκολεύονται να κοινωνικοποιηθούν και να αποτελέσουν μέλη μίας ή και περισσότερων ομάδων, όπως επίσης, μπορεί να προσεγγίζουν τους γύρω τους με τρόπο που δεν τους βοηθάει να γίνονται αποδεκτοί και να χτίζουν σταθερές σχέσεις.

Ο ρόλος των ενηλίκων, τόσο των γονέων όσο και των εκπαιδευτικών, όσον αφορά την ενίσχυση της κοινωνικής ανάπτυξης των παιδιών είναι βαρύνουσας σημασίας. Δεδομένου ότι αποτελούν πρότυπα και κατ’ επέκταση μοντέλα μίμησης για τα παιδιά, οι ενήλικες μπορούν να τα βοηθήσουν με τους ακόλουθους τρόπους:

• Να συζητούν με τα παιδιά σχετικά με διάφορες κοινωνικές καταστάσεις και να περιγράφουν όλες τις πιθανές οπτικές γωνίες των ατόμων που εμπλέκονται στην κοινωνική αλληλεπίδραση. Με αυτό τον τρόπο, είναι εφικτό να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα της ενσυναίσθησης.
• Να παίζουν παιχνίδια ρόλων με τα παιδιά, εφαρμόζοντας σενάρια βασισμένα σε πιθανές κοινωνικές καταστάσεις στον σχολικό χώρο και αναπαριστώντας με ποιους τρόπους θα μπορούσαν να τις προσεγγίσουν.
• Να βοηθήσουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους και να τονίσουν τη σπουδαιότητα του να τα εκφράζουν με λόγια και όχι με βία ή εκρήξεις θυμού. Η εκμάθηση βασικών κοινωνικών δεξιοτήτων αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη της κοινωνικότητας εν γένει.
• Να διαμορφώσουν με τη συμπεριφορά τους τις κατάλληλες περιστάσεις για διάλογο, ελεύθερη έκφραση απόψεων, ορθολογική επιχειρηματολογία και αποδοχή της διαφορετικότητας σε όλα τα επίπεδα. Η στάση των ίδιων των γονέων και των εκπαιδευτικών αποτελεί παράδειγμα για τα παιδιά.
• Να εντάξουν το παιδί σε κάποια δραστηριότητα που του αρέσει, όπως το ποδόσφαιρό ή η κολύμβηση, ώστε να έρχεται σε επαφή με συνομηλίκους εκτός του σχολικού περιβάλλοντος και να ενισχυθεί η αυτοεκτίμησή του.
• Να δίνουν χώρο και χρόνο στα παιδιά να ξεδιπλώσουν την προσωπικότητα και τις ικανότητές τους, να τα ενθαρρύνουν να μην υποκρίνονται προκειμένου να γίνουν αποδεκτά και να έχουν θετική στάση απέναντι σε λειτουργικούς τρόπους προσέγγισης των γύρω τους που υιοθετούν.  

Ευχόμαστε καλή σχολική χρονιά στους μικρούς μας φίλους!

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111», ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας. Η γραμμή είναι 24ωρη, ανώνυμη και δωρεάν.